Progesteron Hormonu ve Beyin
Hayalet hormon "progesteron". Kadın ve beyin sağlığında progesteron!
Üreme çağıdaki kadınların hem normal fizyolojisinde hem de oluşan hastalıklarında hep bahsedilen tek bir hormon var: o da "östrojen hormonu". Bunun yanında çok bahsi geçmeyen biraz da önemi gözardı edilmiş başka bir hormon daha bulunmakta o da progesteron hormonudur. Kadın vücudunda başlıca üretim yerleri yumurtalıklar, böbreküstü bezleri ve gebelik esnasında plasenta olan progesteron hormonunun bugün beyinde bile üretildiğini öğrenmek kadın doğum hekimleri için bile büyük bir süpriz olmuştur.
Adet döngüsünün düzenlenmesi, gebe kalınması ve gebeliğin sürdürülmesi için progesteron hormonu hayati önem taşır. Yapılan son çalışmalarla progesteron hormonunun işlevinin üremenin çok daha ötesinde uzandığı giderek daha belirgin bir hale gelmiştir. Bu çalışmalar progesteron hormonunun beyin ve sinir sistemi üzerinde çok önemli etkileri ortaya
koymaktadır.
Progesteron hormonunu en önemli görevlerinden biri beyni hasardan korumak ve hasar sonrası beyin hücreleri onarımını teşvik etmektir. Bunu sinir liflerinin myelin kılıflarını onararak yapmaktadır. Progesteronun nörogenetik yani sinir sistemi gelişimi ve büyümesinde olumlu etkileri vardır. Bunun yanında bilişsel fonksiyonlar, immun sistem ve enflamasyon üzerinde olumlu etkileri de bugün iyi bilinen noktalardır.
Progesteron metaboliklerinden olan allopregananalonun sakinleştirici, anksiyete giderici etkisi ve hafızayı güçlendirici etkileri bulunmaktadır. Azalan progesteron hormonuyla beraber bilişsel fonksiyonlarda azalma olabilir. Progesteron hormonu oral yolla takviye edildiği taktirde oldukça iyi bir sedatif ve hipnotik etki göstermektedir. Bu yöntem perimenopozal dönemde ki uyku sorunlarına da yardımcı olmaktadır.
Progesteron beyinde GABA reseptörlerini uyararak zihni sakinleştiren bir etki yaratır. Böylece kaygı, huzursuzluk ve ruh hali değişiklikleri üzerinde olumlu etkiler gösterebilmektedir. Bütün bu bahsedilen olumlu etkiler vücudumuzda doğal olarak üretilen progesteron veya bio eşdeğer olarak alınan progesteron preparatlar için geçerlidir. Bunların dışında birçok doğum kontrol hapında veya ağızdan tablet halinde kullanılan hormon tedavilerindeki ilaçlar doğal progesteron olmayıp progestin dediğimiz sentetik, doğal olmayan preparatlardır. Doğal progesteronun tersine bu sentetik progestinler anksiyete, depresyon, göğüslerde hassasiyet, şişkinlik, baş ağrısı ve uyku problemlerine neden olabilirler.